İsauryalı Leo: Maraşlı Bizans İmparatoru
Güncelleme: 23 Ocak 2021
İsauryalı Leo, 717 ve 741 yılları arasında hüküm süren Bizans İmparatorudur. 685 yılında İsaurya’ya (Suriye) bağlı Germanicia (Maraş) şehrinde dünyaya gelmiştir.
Askeri başarıları sayesinde Bizans’ın en büyük ordularından birine sahip Anadolu Teması generalligine kadar yükselmiştir.
717 yılında imparatorluğunu ilan ederek Bizans İmparatorluğu’nda 802 yılına kadar sürecek İsaurya Hanedanı dönemini de başlatmıştır.
Putkırıcı İmparator
Reformlarıyla bilinir. Hristiyan sembollerin yer aldığı resim ve heykelleri yasaklamıştır. Bu nedenle put kırıcı (ikonoklast) olarak anılır ve putkırıcılık hareketini (ikonoklazm) başlatan imparatordur. Bu reformu dini çevrelerde büyük tepkiye neden olmuştur. Yine bu yasağı nedeniyle olsa gerek kendi heykelini de yaptırmamış anlaşılan. İnternette kendisine ait olduğu belirtilen heykeli detaylı araştırınca aslında I. Leo’nun heykeli olduğu görülmektedir. Maraşlı Bizans İmparatoru nasıl biriymiş diye merak edenler için sadece kendi döneminde bastırılan altın paralardaki portresi var elimizde.
İstanbul’da İlk Ezan
Doğduğu dönemlerde Maraş Araplar ve Bizanslılar arasında sık sık el değiştiren bir şehirdi. Belki de bu sebeple bazı Bizans tarihçileri Leo’nun Arapça’yı anadil seviyesinde bildiğini söyler. Ailesiyle birlikte erken yaşlarında Trakya’ya göç etmesi de bu yoğun mücadeleler sebebiyle olabilir.
Maraş’ta çocukluk yıllarında şahit olduğu Arap-Bizans mücadeleleri kendisine ilerde imparatorluk yolunu da açmıştır.
Tahtın birkaç yılda bir sürekli el değiştirdiği, otoritenin kaybolduğu, batıda Bulgar ve Frenk, doğuda Arap ilerleyişinin önlenemediği Yirmi Yıllık Anarşi Devrinin tamamına şahit olmuştur. Bu devrin son İmparatoru olan Teodosyus III’e karşı Anadolu Teması generali olarak giriştiği mücadelede, İkinci İstanbul Kuşatması sırasında Galata önlerine kadar ulaşan çok iyi tanıdığı Emevi ordusuyla da ittifak yapmıştır. Bu ittifak neticesinde Emevi Komutan Mesleme Bin Abdülmelik ve Maraşlı Leo arasında yapılan anlaşma ile Arap ordusunun kullanması için İstanbul’da ilk ezanın okunduğu Arap Camii, 715 yılında Galata’da inşaa edilmiştir.
717 yılında imparatorluğunu ilan eden Maraşlı Leo’nun ilk büyük başarısı, iki yil önce ittifak halinde olduğu Emevileri 718 yılında püskürtmek olmuştur.
İsaurya Hanedanlığı
Kendisinden sonra oğlu V. Constantin imparatorluğun başına geçmiştir. Yaklaşık bir asır boyunca İsauryalı Hanedanı Bizansı yönetmiştir. Doğduğu toprakları imparator olduktan sonra ziyaret etmiş midir, şanım yürüsün diye köprüler çarşılar yaptırmış mıdır bilmiyoruz. Bildiğimiz Maraş’ta Roma dönemine ait birçok eser olduğu, bazılarını 100 yıl önce kaybettiğimiz bu eserlerden bugün gün yüzüne sadece taban mozaiklerinin çıktığıdır.
Maraşlı İmparator Leo’yu bir İngiliz Seyyah’ın şuracığa bıraktığım seyahat notlarından da okuyabilirsiniz.
Bizans İmparatorları arasındaki Maraşlı III. Leo sizi şaşırttıysa eğer, daha da şaşıracağınızın garantisi verebilirim. İsauryalı Leo’dan yaklaşık 150 yıl önce yaşamış, 20 yıllık hükümdarlığının sonunda tüm ailesiyle birlikte idam edilerek öldürülen Afşinli Bizans İmparatoru‘nun sıradışı öyküsüne göz atabilirsiniz.
