Kayseri’de Bir Dulkadiroğlu Eseri: Şahruh Köprüsü
Güncelleme: 21 Ocak 2019
İsmini Dulkadiroğulları’nın en önemli ve son hükümdarı Alaüddevle Bozkurt Bey’in, Taş Medrese‘de medfun olan, oğlu Şahruh Bey’den almaktadır. Köprü, Orta Anadolu’nun önemli bir göç yolu üzerinde bulunan, Kayseri ili Sarıoğlan ilçesi, Karaözü mahallesi girişinde Kızılırmak üstüne düzgün kesme taştan inşa edilmiştir.
Yapıldığı Dönem
Günümüze ulaşmış ilk inşa kitabesi yoktur. Sivas Müzesi’nde bulunan kitabeye göre Şahruh Bey’in oğlu Mehmet Bey tarafından h.945 / m.1538 tarihinde onarım geçirmiştir. Vakıf kayıtlarına göre ise h.897 / m.1492 yılında Şahruh Bey tarafından Karaözü’nün tamamı köprünün bakımı için vakfedilmiştir. Bu bilgilerden hareketle o dönemler Dulkadiroğulları’nın Kırşehir Sancak Beyi olan ve bölgede başka eserleri de bulunan Şahruh Bey tarafından 1492 tarihinden önce yaptırıldığı tahmin edilmektedir.
Uzunluğu 150 m, eni 6 m olan köprü, doğu-batı istikametinde uzanan 8 sivri kemerden oluşmaktadır. En büyük kemerin açıklığı 12m, yüksekliği ise 11 metredir. En yüksek kemerin doğusunda giderek küçülen 2 kemer, batısında ise yine giderek küçülen 5 kemer bulunmaktadır. Bu durum dışında köprünün tamamen simetrik bir mimariye sahip olduğu söylenebilir.
Maraş’taki Dulkadiroğlu Köprülerine Benzemez
Köprü, Dulkadiroğulları ve Osmanlı döneminde Kahramanmaraş’ta yapılan köprülere benzememektedir. Şahruh Köprüsü, daha çok Adana’daki Taş Köprü, İstanbul’daki Mimar Sinan eseri Büyükçekmece(Kanuni Sultan Süleyman) Köprüsü gibi eserlere benzemektedir. Bu durum tamamen bölgenin coğrafi yapısından kaynaklanmaktadır. Şahruh Köprüsü ve benzerleri düz ovada geniş ama alçak bir yatakta akan nehirler üzerine inşa edilmişken Kahramanmaraş’taki tarihi köprüler genellikle sarp yamaçlara sahip kayalar arasındaki derin Ceyhan Vadisi üzerine inşa edilmişlerdir. Coğrafyanın bu zorluğu mimarları; asimetrik tarzda, belirli bir doğrultuda devam etmeyip bükülen, genellikle çok yüksek ve geniş açıklıklı merkezi bir kemerin bir ya da iki yanında yer alan küçük açıklıklara sahip ve nispeten dar köprüler inşa etmeye zorlamıştır.
Yapıldığı günden bu yana birçok kez onarım geçiren köprü günümüzde aslını büyük oranda korumakta ve araç trafiğine açık şekilde kullanılmaktadır.
