Abdurrahman Paşa Camii: Tosya’da Maraş İzi

Güncelleme: 5 Ağustos 2019

Elbistan merkezli kurulan Dulkadiroğulları Kırşehir’den Erzurum’a, Osmaniye’den Çorum‘a kadar geniş bir coğrafyada hüküm sürmüşlerdir. Dulkadiroğulları hüküm sürdükleri bütün şehirlerde Türk-İslam mimarisine önemli eserler kazandırmışlardır. Bugün bu illere gittiğimizde hala ayakta olan Dulkadiroğulları’ndan kalma köprüleri, camileri, kaleleri, medreseleri, hanları ve hamamları görür, gururlanırız.

Elbistan ve Maraş, Osmanlı topraklarına katıldıktan sonra o ihtişamlı dönemlerini ve stratejik önemini yitirmiş, hüküm sürdüğü yerlerdeki imar faaliyetleri durmuş olsa da; Maraşlı devlet adamları ve Osmanlı sarayındaki Dulkadirli gelinleri memleketlerinden çok uzaklarda eserler yaptırmaya devam etmişlerdir.

Kim Bu Abdurrahman Paşa

Bunlardan bir tanesi, Kastamonu ili Tosya ilçesinin en önemli tarihi yapısı olan Osmanlı dönemine ait Mer’aş-i (Maraşlı) Abdurrahman Paşa Camii’dir. Cami, taç kapısı üzerindeki kitabeye göre Mer’aşi Abdurrahman Paşa tarafından h.992 / m.1584 yılında yaptırılmıştır. Bölgede uzun yıllar görev yapmış önemli bir devlet adamı olduğu tahmin edilen Abdurrahman Paşa hakkında, bu kitabede belirtilen ismi ve hemşerimiz olması dışında bilgi bulunmamaktadır.

Cami, Türk-İslam mimarisinde tespit edilen en eski örneğini Elbistan Ulu Camii’nin teşkil ettiği, merkezi planlı şemaya sahiptir. Mimari üslubu gibi cümle kapısındaki mukarnas kavsaraların motifleri de Elbistan Ulu Camii’ni andırmaktadır.  Kim bilir, belki de Maraşlı Abdurrahman Paşa, Elbistan Ulu Camii’nden esinlenip, görevli olduğu Tosya’ya aynı tarza sahip bu camiyi inşa ettirerek, çok sevdiği memleket hasretini dindirmek, Kitabede özellikle memleketini belirterek, Tosya’ya kalıcı bir Maraş mührü vurmak istemiştir.

İlçenin en merkezi yeri olan Hanönü meydanında öğretmenevinin karşısında yer alan cami, yapıldığı günden bu yana birçok onarım görse de aslını büyük oranda korumaktadır. Günümüzde ilçenin en büyük camisi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.

Yolunuz bir gün Kastamonu’ya düşerse, bir Maraşlı olarak bu camiye uğramadan dönmeyin.