Pancarlı: Bir Elbistan Çorbası
Güncelleme: 7 Eylül 2020
Cumhuriyetin ilk yıllarında henüz sadece Uşak ve Alpullu’da iki şeker fabrikası varken yayınlanan ulusal gazetelerde, ovada yaygın ve köklü bir şekilde yapılan pancar tarımından övgüyle bahsedildiğini ve genç cumhuriyetin yeni kurulacak şeker fabrikalarına uygun mekan olarak Elbistan’ın önerildiğini görüyoruz. Bu haberler pek yerini bulmamış olacak ki; Elbistan Şeker Fabrikası Türkiye’nin 22. şeker fabrikası olarak ancak 1985’te faaliyete başlayabilmiş.
Bir Kültür Öğesi Olarak Pancar
Şeker pancarı pek çok yerde olduğu gibi sadece bir endüstri bitkisi olarak görülmemiş, şeker fabrikaları kurulmadan önce de tarımda ve mutfak kültürümüzde yerini almıştır. Kimi zaman çocuklar bıçakla şekil vererek oyuncak araba yapmışlar, oyundan sıkılınca meyve gibi çiğ olarak yemişler. Bazen kış ekmeklerinin ardından sıcak tandırda közlenerek ya da haşlanarak lokum kıvamında tüketilmiş pancar. Kimi zamansa kaynayan tencereye bir dilim katılarak tarhana çorbasına tatlı-tuzlu zıtlığıyla farklı bir aroma vermiştir.
Bu lezzetlerden belki de en sıradışı olanı ise pancarlı. Bugüne kadar başka yerde hiç rastlamadığım soğuk bir çorba türü. Cabcabı da denir ismine. Daha çok pancarın hasat edildiği sonbahar ve kış aylarında yapılır. Eskiden kışın kar yağmadan önce toprak altına gömülen pancarlar yazın topraktan çıkarılır ve pancarlı yapılırmış. Şimdi derin dondurucular gıda muhafazayı daha da kolaylaştırdı. Pancarlı yaz aylarında hem enerji hem ferahlık verir. Yapılış ve tüketiliş şekliyle boranıyı andıran pancarlının tarifi annemden geliyor.
Pancarlı İçin Malzemeler
Pancarlı için gerekli malzemelerimiz: şeker pancarı, nohut, fasulye, yoğurt ve sarımsaktan ibarettir.
Pancarlı Nasıl Hazırlanır
Bir gece önceden ıslanan fasulye ve nohut, kabuğu soyulup temizlenmiş şeker pancarı ile birlikte düdüklü tencerede bir saat kadar haşlanır. Haşlanan şeker pancarları tencereden alınarak rendelenir. Rendelenmiş pancarlar düdüklü tencerede kalan fasulye, nohut ve su karışımına tekrar ilave edilir ve soğumaya bırakılır.
Karışımı soğuduktan sonra buzdolabına alabilir ve dilediğiniz zaman sarımsaklı yoğurtla sulandırarak soğuk olarak tüketebilirsiniz. Yukarıda ismine cabcabı da dendiğini belirtmiştim. Bu karıştırma esnasında çıkan cap cap sesten geliyor olmalı bu isimlendirme. Karışımı buzdolabında iki haftaya, derin dondurucu bölmesinde ise üç aya kadar muhafaza edebilirsiniz.
Gerek tatlı gerekse soğuk bir çorba olarak tüketilebilecek, ferahlatıcı, enerji verici, besleyici özellikleri ile yöreye özgü bir ürün olan pancarlıyı maalesef Elbistan’da herhangi bir lokantada yeme imkanınız yok. Pancarlı’nın önümüzdeki yıllarda Elbistan’ın yemek mekanlarında sunulan yöresel lezzetlerinin başında yer alacağını ümit ediyorum. Kim bilir belki de coğrafi işaret tescili de yapılır.
