Maraş Alman Hastanesi Salem’in 1904 Yılında Açılışı

Güncelleme: 13 Şubat 2019

Islahat fermanı sonrasında ilimizde faaliyetlere başlayan Alman misyonunun Doğudan Mesajlar isimli dergisinin 1904 Yılı Temmuz sayısından Alman Hastanesi‘nin açılışı ve özellikleri hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.

Günümüze ulaşmayan hastane binası ve işlevi hakkında hastaneyi işleten kuruluş çalışanının elinden çıkma detaylı bilgilerin yer aldığı mektubu Türkçe’ye çevirip meraklıların istifadesine sunuyorum.

Yazıda yer alan isimler, yerler ve olaylar hakkında görüşlerinizi yazının en altında bulunan yorum bölümünden göndererek, sayfayı sosyal medyada ve diğer mecralarda paylaşıp, ilgili kişilere önererek bana destek olabilirsiniz.

Maraş’taki Yeni Hastanemiz Salem Açıldı

Büyük bir memnuniyet ve şükranla yeni hastanemiz Salem 26 Nisan’da (1904) açılmıştır. Açılışta Papaz E. Lohmann’ın da bulunması büyük bir onurdu. Yanıbaşımızdaki Amerikan kardeşlerimizle birlikte yeni hastanemizi Tanrı’ya adadık.

Açılışta ilk başta “İsa, Ruhumun Kurtarıcısı” ilahisini söyledik. Sonrasında Papaz, Yuhanna 13’ün ilk 17 ayetini¹ okudu. Sonra dua ettik: “Kurtarıcı için bir gün çalışmak, verilen emeğe değer! Dünya küçülüyor, yürek saflaşıyor. İşte getirdiği, bizi çağırdığı, ruhuyla verdiği…”

Duadan sonra Amerikan dostlarımızla tüm binayı baştan aşağı dolaştık. Şüphesiz uzaktaki dostlarımız ve kardeşlerimiz de yeni hastanemizi yakından tanımak istiyorlardır. Şimdi işaretli resmin de yardımıyla size hastaneyi tanıtmaya çalışacağım. Fotoğraf hastaneyi güneybatı tarafından gösteriyor. Girişte, hastanemizin yeni Müslüman kapıcısı “Şeker” görülüyor.

1 numaralı kapıdan içeri girmek istiyorsunuzdur. 1 ve 2 arasında sırasıyla mutfak, zahire odası dedikleri kiler, çamaşırhane ve gardırop var. Bodrum katının tamamı bu odalarla doludur.

2 ve 3 numara arasındaki kapı koridora açılır. Koridorun sağında küçük müdahalelerin de yapılabildiği poliklinikler için bir çalışma odası bulunmakta. Büyük sağlık dolapları ve küçük bir eczane de bu bölümde yer alır. Buradan bir kapı vasıtasıyla büyük polikliniğin bekleme alanına ulaşıyoruz. Kontrolden önce burada hastalarla birlikte dua edilir. Alt kat sağ taraf Gürcü‘ye² emanettir. Buranın düzeni ve temizliğinden sorumludur.

3 ve 4 numara arasındaki bölüm hastanenin yazıhanesidir. 4 numara hemşirelerin yemek ve oturma odasıdır. 5 – 6 arası özel odadır. 6 – 7 arası büyük ameliyathanedir. 7 – 8 arasındaki bölüm ise kadın koğuşu olarak ayrılmıştır. Kadınlarla birlikte erkekler bölümünün içinden görüntüleri de sizler için mümkün olduğu kadar yazımıza ekledik. Her iki bölümde 15 yatak bulunur. Her ikisinin arasında mutlaka küçük bir masa bulunan yataklar, salonda uzun sıralar halinde dizilidir. Fotoğrafta ilk yatağın başında Şükrü‘yü ayakta görüyoruz. Yetim olarak büyüyen bu genç, azmi ve çalışkanlığıyla büyük hizmetler sunmaktadır. İkinci genç adam, Vartan‘ımız da duvar tarafında görünüyor. Bu iki genç adam erkekler koğuşunda görev yapıyor.

Matta’nın 5’inci bölümünün 3 ve 10 arasındaki ayetleri hastane odalarımızın duvarlarını süslüyor. Örneğin erkekler koğuşunda şu ayet yazıyor: “Ne mutlu yaslı olanlara. Çünkü onlar teselli edilecekler.”

Gürcü ve Elmas son iki yıldır kadın koğuşundan sorumludurlar.³ Kadın bakımı konusunda uzman olan bu ikili, özverili bir şekilde görev yapmaktadır. Gürcü şu anda ameliyathanede görev yapıyor. Elmas ise dört haftalık gözetim görevine başladı. Bu kadar fazla hastanın bulunduğu bir yerde sıkı gözetim mutlaka olmalı. Yeğsabet ve Antep’teki Amerikalı dostlarımızdan Ovsanna da kadınlar koğuşunda çalışıyorlar. Çok hoş bir kız olan Ovsanna, kadın hasta bakımı konusunda bizi eğitiyor.

Fotoğraftaki 7-8 numaralı bölümleri detaylıca anlattıktan sonra devam edelim. Vartan ve Şükrü‘yü erkekler koğuşunun balkonunda 8 ve 9 numaralı bölümde görüyoruz. 9-10 numarada kızların odası bulunuyor. 11 numarada Hemşire Olga‘nın dairesi veya yatak odasını görüyoruz. 12 numarada benim küçük odam, 13’te ise uyan(dır)ma odası olarak kullandığımız sevimli küçük bir bölüm var.

Şimdi büyük bir zevkle kendi çocuk bölümümü size tanıtmak istiyorum. Fotoğrafta görüldüğü üzere ilk bebek odasında bu şekilde 6 yatak bulunuyor. İkinci bölümde de biraz daha büyük çocuklara uygun 6 yatak daha bulunuyor.

Bu annesiz kuzular arasında çalışmak benim için özel bir neşe kaynağı. Diruhi ile ekibe yeni katılan Yester bir anne şefkatiyle küçüklerin bakımını üstleniyorlar. Bu odanın duvarlarında Zebur 8’den bölümler var: “Düşmanı, öç alanı yok etmek için, çocukların hatta bebeklerin sesiyle, set çektin hasımlarına.”

Geçen ay, burada bakımları yapılıp büyütülen iki çocuğu, Hayni ve Meryem‘i yetimhanelerimize teslim ettim. Tam iki buçuk yıl bakımını üstlendiğimiz Hayni, 1901 sonbaharında aramıza katılan ilk çocuktu. Vaftizi de bizimle birlikte olmuştu. İlk öğrendiği şarkı “Jesusa Gel. Jesusa Gel. Bugün.”⁴ idi. Bir keresinde kızlardan birini dua ederken elleriyle yüzünü tamamen kapatırken görmüş. Bir gün Hayni ve Meryem’i bir masada oturup , ibadet etmek için Diruhi’yi beklerken görmüştüm. Dua edeceğiz dediğimde Hayni ellerini yüzünün önüne getirip şişman ve kısa parmaklarının arasından parlayan siyah gözleriyle Meryem’in nasıl dua ettiğini izliyordu. Hayni, çok komik, akıllı ve itaatkar bir çocuktu. Belki size hastanemiz ve işlerimiz hakkında daha fazla fotoğrafı ilerde gönderirim.

Kızlarımızın eğitimi hususunda Rabbimize güveniyoruz. Dışarda onları bekleyen çok iş var. İlerde halklarına ışık ve tuz olmak için önlerinde muhteşem fırsatlar olacak. Tıpkı kendilerinin bir dönem bakıma muhtaç olduğu gibi ilerde bakıma muhtaç çocuklara şefkat gösterecekler.

Hastanemizde bayan Lusya Bacı ile birlikte kadın bakıcı sayısı 4’ten 12’ye yükselmiş oldu. Vartan ve Şükrü’yü de unutmamak lazım. Bir zamanların yetimlerinin hizmet vermeye başladığını görmek ne kadar görkemli. Evlerimizde büyüyen yetimlerin çoğu (belki de tamamı) olgunlaşıp, Rabbin övgüsüne mazhar oluyorlar.

Paula Schäfer

Dipnotlar

¹ İncil’in belirtilen ayetlerinde İsa’nın öğrencilerinin ayaklarını yıkaması ve kimsenin kimseden üstün olmadığını göstermesi anlatılıyor.

² Almanca metinde Gürtschü şeklinde yazılmış. İzahata muhtaç.

³ Salem’den önce Alman misyonu Maraş’ta mevcut kiralık bir evi hastane olarak işletiyordu.

⁴ Orjinal metinde şarkı sözleri Türkçe yazılmış olup parantez içinde Almancasına yer verilmiştir. Bu durumda yetimhanedeki çocuklara Türkçe Hristiyan ilahileri öğretildiği anlaşılıyor.

Telif Hakları

Çevirisini yaptığım orjinal Almanca metin eser sahibinin vefatından 70 yıl geçtiği için uluslararası yasalar gereği kamuya açık bir eserdir. Ancak benim Türkçeye aktardığım çevirinin fikri mülkiyet hakları ilgili yasalar uyarınca tarafıma aittir. Tamamen özgün olup ilk olarak başlıkta belirtilen tarihte marasavucumda.com sitesinde yayınlanan bu yazının, bu sayfaya bağlantı verilerek veya sayfa adresi kaynak gösterilerek bir kısmı veya özeti ticari amaç taşımayan elektronik ve basılı ortamlarda kullanılabilir. Kaynak belirtilse dahi yazının tamamının başka sitelerde ve basılı ortamda kullanılması, izinsiz olarak ticari amaçla yayınlanması ve çoğaltılması yasaktır.