Keş Dağı Düdeni: Türkiye’nin En Derin Beşinci Mağarası
Güncelleme: 7 Ağustos 2019
Keş Dağı Düdeni, Tekir Mahallesinin kuş uçuşu yaklaşık 5km kuzeydoğusunda, 1800 metre rakımda bulunmaktadır. Yöredeki en önemli yaylalardan olan Keş Yaylası’na yakın bir konumdadır.
Sadece Kahramanmaraş için değil Türkiye coğrafyası açısından da önemli bir mağara konumundadır. 728 m derinliği ile Türkiye’nin en derin beşinci mağarasıdır. Daha da önemlisi ise doğusunda kendisinden daha derin bir mağara bulunmamasıdır.
Keşfi Dört Yıl Sürdü
ODTÜ mağara araştırma grubu MADAG’ın 2008 yılında Yeşilgöz‘e gerçekleştirdiği keşif dalışı esnasında yöredeki yaylacılardan aldıkları ihbarla başlıyor mağaranın keşif süreci. Söylenenlere göre Yeşilgöz’ün suyu Keş Dağındaki bir mağaraya batan sudan geliyormuş. MADAG ilgili ihbarı OBRUK mağara araştırma grubuna haber veriyor. İlk yıl yapılan araştırmalar olumlu sonuç verince MTA ile işbirliği yapılarak çalışmalar genişletiliyor. Türkiye’nin her tarafından hatta yurtdışından uzman ekipler keşfe katılıyorlar. Keş Dağı Düdeni’nin en derin noktasına erişilmesi tam 4 yıl sürüyor. Yeşilgöz ile bağlantısı ise ispatlanamıyor.
Bu 4 yıllık süreçte mağaranın haritası çıkarılıyor, sadece uzman mağaracıların girebileceği iç mekandaki devasa galerilerin eşsiz fotoğrafları çekliyor ve yerli ve yabancı birçok dergide yazılar yayınlanıyor. Tekir civarındaki irili ufaklı diğer mağaralarda aynı ekipler tarafından incelenerek kayıt altına alınıyor.
Keş Dağı Düdeni, 4 yıl süren keşif boyunca mağaracılara ev sahipliği yapan Döngel Köyü yaylacılarından olan KARATAŞ ailesinin ismiyle de anılmaktadır.
Yeni Keşifler Olabilir
Türkiye’nin en derin mağaraları genellikle batı akdeniz bölgesinde bulunmaktadır. Keş Dağı Düdeni’nin keşfi ile Kahramanmaraş’ın da mağara bakımında Türkiye’nin önemli bir bölgesi olduğu anlaşılmıştır.
Mağara araştırmaları dünyanın oluşumu, jeolojik gelişimi, canlı varlığı gibi birçok alanda önemli bulgulara ulaşılmasını sağlıyor. Bu anlamda birçok bilim insanı bu araştırmalara katılmak istiyor. Aynı zamanda mağaralar barındırdıkları sarkıtlar, dikitler, göller gibi eşsiz jeolojik yapılarla önemli turistik cazibe merkezleri haline de gelebilmektedir.
MTA’nın destekleriyle Tekir civarında 2009-2013 yılları arasında araştırmalar yapan uzman mağaracılar kaynak yetersizliği nedeniyle mağara incelemelerini Kahramanmaraş’ın kuzeyine taşıyamamışlar. Uzman olmadığım için derinlerine adım atamayıp giriş ağzından geri döndüğüm Ayranpınar Düdeni gibi birçok mağara Nurhak, Engizek, Binboğa ve Berit dağlarında keşfedilmeyi bekliyor.
Keş Dağı Düdeni’ne Ulaşım
Döngel ve Tekir’den Keş Dağı’na doğru uzanan, her yıl onbinlerce hayvanın ayaklarıyla dövdüğü en belirgin patikalar sizi Keş Yaylası’na götürecektir. Keş Dağı Düdeni’ni bütün yaylacılar bilir. Profesyonel mağaracı değilseniz malesef mağaranın içine girmeniz mümkün değil. Ben de mağaraya girmedim henüz. Hatta mağaranın bulunduğu yaylayı da ziyaret edemedim. İlk fırsatta Keş Yaylası’nı ziyaret edip, yaylacılarla tanışmak, keş peynirinin nasıl yapıldığını öğrenmek, bölgedeki dev ardıçları ve eşsiz doğayı görmek nasip olur umarım.
Doğaya ve mağaralara meraklıysanız; keşif ekibi içinde yer alan ve bu yazıda yer alan fotoğraflarını kullanmama müsade eden Türkiye’nin en iyi mağara fotoğrafçılarından bir tanesi olan Yaman Özakın‘ı takip etmeyi unutmayın.