Kara Fatma: 300 Atlısıyla Kırım Savaşına Katılan Maraşlı Kadın

Güncelleme: 17 Şubat 2022

19. yy ikinci yarısında Avrupa ve Amerika’da yayınlanan onlarca gazete, dergi ve kitap Maraşlı olduğu belirtilen Kara Fatma manşetleriyle yayınlanmıştır. Emrindeki başıbozuklarla Kırım Savaşı’na katılıp gösterdiği başarıları övülen bu yayınları vakit buldukça Türkçe’ye çevirip sizlere sunuyorum. Bugüne kadar çevirdiğim Kara Fatma haberlerinin listesine ulaşmak için tıklayabilirsiniz.

O dönem neredeyse tüm dünyadaki gazetelerde ve savaşta yer alan subayların anı kitaplarında Kara Fatma kendine yer bulmuş. Avrupa basınında gelmiş geçmiş en çok konuşulan Osmanlı Kadını bile deniyor Kara Fatma için.

Bugüne kadar Kara Fatma bizim yazın dünyamızda da çok yer edinmiş. Türkiye’de kitaplara ve tezlere konu olmuş. Maraşlı Kara Fatma’nın batılı gazetelerde belirtildiği gibi Kürt aşiretine mensup olduğunu söyleyen de var, Türkmen aşiretine mensup olduğunu söyleyen de… Bu konuda kaynaklarda çelişkili bilgiler olmasına rağmen, Maraşlı olduğuna dair herhangi bir şüphe bulunmamaktadır.

Aşiretinin yayıldığı Anadolu’nun güney ve doğu bölgelerinden gelen emrindeki atlı başıbozuklarla 1839’da Nizip Savaşı’na katıldığı da rivayet edilir. Nizip Savaşı’nda danışman olarak yer alan, Maraş ve Elbistan’ı o dönemler ziyaret eden Von Moltke’nin notlarında bu sıradışı aşiret reisine rastlamadım.

Osmanlı arşivlerindeki taramalarımda Kara Fatma isimli birçok belgeye rastladım ama henüz Kırım Savaşı’na katılan bir kadın kahramanın yer aldığı hiçbir belgeye ulaşamadım. Bölgemizdeki Kürt ve Türkmen aşiretlerle de sık sık görüşüp Kara Fatma’yı soruyorum. Türkmen Cerit ve Kürt Sinemilli Aşiretinden Kara Fatma’ya sahip çıkanlar oldu ama hiçbiri herhangi bir delil sunamadığı gibi Kara Fatma’nın soyunu devam ettiren aile üyelerine/torunlarına ulaştıramadı beni daha.

Maraşlı bu sıradışı portreyle ilgili karşılaştığım tüm haberleri birincil kaynağından çevirip bu listede yer alan yazılara eklemeye devam edeceğim. Bizle aynı topraklarda yaşamış Kara Fatma’nın kim olduğuna dair edineceğim diğer bilgilerle de bu yazıyı sürekli güncelleyeceğimin bilinmesini isterim.

---

Kara Fatma’nın öyküsü ilginizi çektiyse benzer şekilde Almanca yayın yapan resimli bir dergiye 1896 yılında konuk olan efsanevi bir kuvvete sahip Maraşlı Ali Bey yazısına da göz atabilirsiniz.

---