Kavurga

Güncelleme: 26 Ocak 2019

Kavrulmuş Sıradışı Tohumlar

Buğday, menengiç, aspir, kenevir tohumu (annemin tabiriyle esrail tohumu) ve iri karpuz çekirdeğinin sacda kavrulmasıyla hazırlanan bir çerez kavurga.

Artık karpuzların çekirdeği küçük olduklarından içleri tad vermiyor. Her ne kadar kendisi yasal olsa da kenevir tohumu toprakla buluşunca dünyanın pek çok yerinde yasak bir bitkiye dönüştüğü için insanlarda önyargıya sebep olmuş zamanla. Günümüzde genelde buğday, menengiç ve aspirden yapılıyor kavurga. Ben açıkçası kenevir tohumu bulunan kavurgayı hiç tatmadım.

Kavrulacak tohumların tamamı çiğ ve kabuğu soyulmamış olmalı. Malzemeleri 4-5 dakika sac ya da tavada yağsız tuzsuz şekilde kavurmanız yeterli. Zahirecilerde ve bakliyat satan dükkanlarda malzemeleri bulabilirsiniz.

Eskiden bir kış boyu tüketilecek kavurga, büyük saclarda hasattan  sonra kavrulur ve torbalarda muhafaza edilirmiş. Bugünlerde malzemeleri her zaman bulunabildiğinden az az kavrulur.

Sosyalleşme Aracı

Kavurga elektriksiz dönemlerde kış gecelerinin en büyük eğlence kaynaklarındanmış. Kavrulmuş bütün tohumların dişlerin arasında ezilirken çıkardığı sesler, gaz lambasının ışığında televizyonun olmadığı bir ortamda, hikayelerin bittiği yerde sessizliği bozarmış.

Erken konuşan bebeklerin annelerine, süte güzel koku kattığı için kavurga yemelerini tavsiye ettiklerini büyüklerimizden çok dinledik.

İnsanoğlunun avcılık ve toplayıcılık yapmadan, toprağı ekip tarım yaparak karnını doyurabilmesi, buğday ve çavdar gibi karbonhidrat ve protein yönünden zengin iri tohumları yaklaşık 12 bin sene önce evcilleştirmesiyle mümkün olmuştu. Tam da bu bölgede, Kahramanmaraş’ın etrafında, Bereketli Hilal olarak bilinen Anadolu, Suriye ve Mezopotamya’nın birleştiği noktalarda.

Bilim insanlarına göre buğday olmasaydı insanlık bugünlere erişemezdi. 4000 yıl önce Mezopotamya, Hindistan ve Pers diyarlarında ortaya çıktığı düşünülen buğday, pilavdan önce muhtemelen kavrularak yeniyordu.

Kim bilir? Belki de, Maraş’ta hala unutulmayan bu antik lezzetin, kavurganın tarihi o günlere kadar gidiyordur.